Κείμενο: Αναστασία Καραβασιλείου
Το ξεκίνησα εν μέσω θέρους, σε μια δύσκολη καμπή της ζωής, όπου οι αλλαγές της με ξαφνιάζουν και με βρίσκουν απροετοίμαστη. Αναρωτιέται, βέβαια, κανείς, πότε και πώς μπορούμε να είμαστε έτοιμοι για αλλαγές; Ιδιαίτερα όταν οι μικροί μας κόσμοι αφανίζονται και δεν έχουμε ακόμη όλα τα υλικά για τους νέους.
Σε μια τέτοια φάση, η Τοκάρτσουκ ήρθε σαν καλή φίλη να μου μιλήσει για ακριβώς αυτό το ουσιώδες, την ουσία των πλανητών, την ίδια αυτή την πλάνη, δηλαδή την περιπλάνηση. Μου μίλησε ήρεμα και απλά, φτιάχνοντας δράμα από τα υλικά του ημερολογίου, από τα υλικά της παρατήρησης και των σημειωματάριων. Ύφανε με το βασικό υλικό του κόσμου, την κίνηση και τη μετακίνηση ζωών, ένα έργο που δύσκολα κατατάσσεται. Όπως κι ίδια επιλέγει κι επιθυμεί, δεν έκανε ένα μυθιστόρημα, δεν έκανε μια συλλογή διηγημάτων, δεν έκανε ένα έργο που εντάσσεται σε λογοτεχνικές κατηγορίες και ήδη. Εκεί που διαβάζεις ένα διήγημα, καταλήγεις να διαβάσεις ένα απόσπασμα ημερολογίου, εκεί που αρχίζει ένα μυθιστόρημα, έρχεται μια σημείωση, εκεί που εκτυλίσσεται μια νουβέλα, εμφανίζεται μια επιστημονική παρατήρηση ή μια επιστολή.
Κι όμως το δράμα της ζωής, που περιλαμβάνει και την απαραίτητη κάθαρση, είναι εκεί. Συνομιλεί με τις σκέψεις μου και τα συναισθήματά μου και μετά το πέρας της ανάγνωσης του βιβλίου. Συνομιλεί με την εσωτερική μου ζωή παράλληλα με την εξωτερική. Είναι εδώ και δημιουργεί μαζί μου τη συνέχεια, όπως έγινε και με το Αρχέγονο και άλλοι καιροί.
Η ζωή είναι πλάνη, όπως θα καταλάβαινε τη λέξη ο Ηρόδοτος· δηλαδή περιπλάνηση. Η ζωή είναι συσσώρευση μεταβολών, συσσώρευση μνήμης από την περιπλάνηση που εγγράφεται στο σώμα, όπως θα έλεγε κι ο Μπερξόν. Κι όλες αυτές οι μεταβολές που συντελούνται μέσα μας και έξω μας, συμβαίνουν ερήμην μας συχνά, χωρίς να τις αντιληφθούμε στο διηνεκές. Κάτω και πάνω στο δέρμα μας, όπως θα έλεγε κι ο φίλος μου ο Γιάννης.
Σε αυτή τη στιγμή τομής, που είναι αδύνατο να περάσουν απαρατήρητες οι αλλαγές, οι Πλάνητες είναι πολύτιμος φίλος. Με κρατάνε από τον ώμο, για να μου δείξουν τη ζωή σε όλο της το φάσμα· όπως δεν μπορεί να το κάνει η επιστήμη, αλλά μπορεί να το κάνει η τέχνη. Όπως το κάνει η αγάπη κι η φροντίδα των φίλων, που μαλακώνουν αργά και με υπομονή τον πόνο, λιώνουν σταδιακά τον πάγο, για να μη μας πνίξει το νερό και να μη μας κάψει η φωτιά· να μας θρέψουν και τα δυο να ξαναγεννηθούμε.
Οι Πλάνητες είναι όλοι οι πλανήτες μαζί, που μας δείχνουν ότι έτσι λειτουργεί παντού η ζωή: ως σχέση, ως σύνδεση κι όχι ως απόσπασμα, όσο κι αν οι στιγμές μας μπορεί να είναι ένα διαρκές παρόν. Το σύμπαν ενέχει μέσα στην ουσία του την κίνηση, για να φτιάξει ακινησία. Αυτή η κίνηση φανερώνει τη ζωή. Έρχεται και ξανάρχεται. Και οι Πλάνητες μοιάζουν δίχως τέλος, γιατί αενάως ξαναρχίζουν.
Ουσιαστικά, δεν πρόκειται για βιβλιοπαρουσίαση. Ευτυχώς, δηλαδή. Δεν πρόκειται για κάποια μηχανιστική παράθεση του περιεχομένου με τον έναν ή τον άλλον τρόπο. Δεν είναι το ”κλασσικό” μικρό κείμενο στο οπισθόφυλλο του βιβλίου. Πρόκειται για την εντύπωση. Ως συναίσθημα, ως εσωτερική μετακίνηση σημείων, ως ταξίδι, από εκείνα που η αφετηρία κι… Read more »
Ακριβώς με αυτή τη λογική γράφω για όσα διαβάζω, είναι οι σκέψεις και τα συναισθήματά μου εν τέλει, το αποτύπωμα που μου άφησε εκείνη τη στιγμή του χρόνου. Ευχαριστώ για το εύστοχο σχόλιο!