Καλυψώ, David Sedaris, μετάφραση Μυρσίνη Γκανά, εκδόσεις Μελάνι

Η επίτευξη του αστείου είναι ένα σπάνιο χάρισμα ή ένα ιδιαίτερο ταλέντο  συνδυασμού των αντιφάσεων. Στη λογοτεχνία η ικανότητα αυτή φαίνεται να είναι ακόμη πιο σπάνια, αλλά ο Sedaris τη διαθέτει αδιαλείπτως εδώ και δεκαετίες πια. Έχει καλλιεργήσει με πολλούς τρόπους το ταλέντο του να αντλεί το χιουμοριστικό από εκεί που κανείς δεν το περιμένει. Και μάλιστα, η οξύνοια και η παρατηρητικότητά του σμιλεύεται με ακόμη πιο λεπτά εργαλεία και υπονομεύει ακόμη περισσότερες βεβαιότητες.

 Συνήθως, όσο πιο πολύ προχωρά η ανάγνωση, τόσο εντείνεται το αστείο. Μοιάζει να ακολουθεί μια δοκιμασμένη μέθοδο: ανάμιξη του οικείου και βιογραφικού με το ακραίο και την ανατροπή. Ωστόσο, αυτό που τελικά μένει από κάθε βιβλίο και το κάνει ξεχωριστό είναι ότι τα αυτοβιογραφικά στοιχεία ωθούνται στα άκρα. Φτάνουν στη σε βάθος εξομολόγηση. Καταλήγουν στην σύνθεση του κωμικού με το τραγικού με τόσο ανατρεπτικό τρόπο, που συχνά δεν προλαβαίνεις να γελάσεις ή να κλάψεις.

Το διήγημα-αυτοβιογραφία έτσι ξεπερνάει την καρικατούρα ή τη φάρσα. Μια περιγραφή ενός ριάλιτυ σόου μπορεί να οδηγήσει σε μια βαθιά προσωπική εξομολόγηση. Κι αυτή η επιλογή είναι τόσο βαθιά, που σε σημαδεύει. Δεν μένει στην ανάλαφρη διήγηση των οικογενειακών διακοπών, αλλά δομεί σε βάθος χαρακτήρες, που δεν είναι απλοί και τυποποιημένοι, αλλά σύνθετοι, επειδή ακριβώς είναι αληθινοί. Οι ήρωές του δεν βασίζονται στην πλοκή, για να αναδειχτούν. Η αφήγηση μοιάζει με ημερολόγιο ή χρονογράφημα, που προσπαθεί να εξημερώσει τον χρόνο, ένα πεινασμένο αγρίμι που επιστρέφει, για να πάρει όσα μπορεί.

Τα μέλη της πολυμελούς αυτής οικογένειας με τον έναν ή τον άλλον τρόπο θα μπορούσαν να είναι και δικά μας. Ακόμη κι αν δεν έχουμε κοινά βιώματα, ακόμη και αν τα εξωτερικά χαρακτηριστικά διαφέρουν, το κοινό συναίσθημα και ο τρόπος που βιώνεται η ζωή μας θυμίζουν κάτι από τον εαυτό μας.

Κι αυτός είναι ο λόγος που τελικά δεν μπορούμε να αφήσουμε τα βιβλία του ούτε και αυτά να μας αφήσουν μετά την ανάγνωση: επειδή μας φανερώνει κάτι και για εμάς· κάτι από τους δικούς μας φόβους. Τα φέρνει, όμως, τελικά όλα στο φως και τα ξορκίζει.

Όπως η Καλυψώ, η αγαπημένη μας γάτα, που τελικά αποδεικνύεται ότι είναι και η αγαπημένη γάτα του γείτονα, έτσι και τα βιώματα, που νομίζουμε ότι ανήκουν μόνο στον άλλο, ανήκουν με έναν τρόπο σε όλους.

Μετά από τόσα χρόνια και παρά τις τόσες αλλαγές που γνώρισε ο ίδιος και η οικογένειά του, ο Sedaris διατηρεί το ταλέντο να παραμένει «Γυμνός».

συγγραφέας του άρθρου: Αναστασία Καραβασιλείου

0 0 vote
Article Rating
Subscribe
Notify of
guest
0 Comments
Inline Feedbacks
View all comments